KIKINDA– Da li ste znali da vaša porodica prolazi kroz četvrtu fazu porodičnog života ukoliko imate đaka prvaka? Ako niste znali, evo prilike da obogatite svoje roditeljsko znanje o fazama porodičnog života koje će omogućiti da vaše roditeljstvo i porodični odnosi budu još funkcionalniji.
ZAŠTO JE POZNAVANJE ŽIVOTNIH FAZA BITNO?
Nepoznavanje onoga što nam donosi svaka faza porodičnog života je čest razlog zbog kog se porodice zaglave u problemima za čije razrešenje je potrebna stručna pomoć. Kada porodica zna, odnosno kada odrasli članovi porodice znaju u kom se životnom ciklusu nalazi i na koje zadatke treba da odgovore i na koji način, to porodici nudi mogućnost da se svesno uhvati u koštac sa problemima koji se javljaju, adekvatnije i lakše prevaziđe izazove i krize, a samim tim i da kvalitetnije živi.
ŠTA SU FAZE ŽIVOTNOG CIKLUSA PORODICE
Tokom života dešavaju se uobičajena krupna događanja koje uvode velike promene u život pojedinca i porodice: početak zajedničkog života para, rođenje deteta, odgajanje malog deteta, polazak deteta u školu, adolescentski period detete, osamostaljivanje i odlazak dece iz kuće, prilagođavanje para na život bez dece i starenje.
Sa svakim ovim velikim događanjem završava se jedna i počinje nova životna faza porodičnog života.Osim već spomenute četvrte faze postoje tri koje joj prethode: mladi par bez dece, porodica sa tek rođenim detetom, porodica sa malim detetom i četiri koje sleduju: porodica sa adolescentom, porodica koju napuštaju deca, porodica sa praznim gnezdom i osma faza je porodica koja stari.
Svaka faza jeste očekivana (normativna) kriza, jer zahteva naprezanje porodice da stiče nove načine razmišljanja, ponašanja, veštine kako bi se uspešno prilagodila novim zadacima i izazovima. Zbog toga je svaka faza jedna vrsta stresa za porodicu, i porodice koje su naučile da se adekvatno nose sa stresom efikasnije prolaze kroz životne faze.
KAKVE VEZE IMA PRIČA O ŽIVOTNIM FAZAMA SA POLASKOM DETETA U ŠKOLU?
Porodica sa školskim deteteom je četvrta faza porodičnog života. Započinje polaskom deteta u školu i završava se njegovim ulaskom u pubertet.U ovoj fazi se i od deteta i od roditelja, i od cele porodice “traži” promena i prilagođavanje na nove životne zahteve nastale polaskom deteta u školu. Osnovni zadaci porodice i škole su: RAZVIJANJE ZAINTERESOVANOSTI I LJUBAVI DETETA ZA ŠKOLU, RAZVIJANJE RADNIH NAVIKA I RAZVIJANJE SAMOSTALNOSTI DETETA U ŠKOLSKOM AMBIJENTU.
Ukoliko porodica ne odgovori adekvatno na zadatke iz ove, ili bilo koje druge faze- nastaju poteškoće koje se prenose na naredne faze. Na primer, ukoliko je porodica i pre polaska deteta u školu kod deteta tipičnog razvoja razvijala samostalnost, odgovornost, socijalnu i emocionalnu zrelost u različitim kontekstima (što je bio zadatak prethodne faze- porodica sa malim detetom), dete će lakše savladati izazove školskog života. Nasuprot tome, bilo koji “nedovršeni zadatak” iz prethodne faze porodičnog života će se preneti na školovanje i otežaće prvačiću njegovo snalaženje u đačkim vodama.
KADA ŠKOLOVANJE NE KRENE GLATKO
Praćenje prilagođavanja deteta na školu treba da bude zajednički zadatak i škole i roditelja. Roditelji i učitelji moraju biti u interakciji i saradnji, pogotovo ako primete bilo šta što je neuobičajeno.
Neki od problema u ovoj fazi su otpor deteta prema školi, učenju, vršnjacima i učitelju. Imperativ je utvrditi razlog otpora. Razlozi mogu biti smetnje u razvoju deteta, emocionalna i socijalna nezrelost ili nešto od faktora iz školske ili porodične sredine. Vrlo često se otpor deteta prema školskim obavezama smatra lenjošću i od strane roditelja i od strane učitelja,što može biti zabluda i loša procena.
Pravi razlog može biti mnogo ozbiljniji i blagovremeno otkrivanje smetnji u razvoju poštedeće dete mnogih nepotrebnih muka i omogućiti mu očuvanje samopouzdanja, osećanja vrednosti, razvoj potencijala i prevenisati buduće psihološke poteškoće. U slučaju da je očuvan pravilan razvoj deteta, otpor prema školi i školskim obavezama može biti izraz prezaštićujuće ili prezahtevne porodične atmosfere ili narušenih porodičnih odnosa, kao i faktora iz školske sredine .
STRPLJENE, DOSLEDNOST I UPORNOST
Roditelji bi trebalo da pokažu mnogo strpljenja sa detetom koje tek stiče osnovna znanja, ali isto tako i dovoljno upornosti i doslednosti da dete uvedu u zdrav odnos prema radu i odgovornosti. Sledeće subote očekuje vas tekst koji predlaže konkretne korake za efikasno koračanje kroz život sa najmlađim školarcima.
Tatjana Tanović, psiholog i psihoterapeut Centra “Poveži se”. Ulica Jovana Jovanovića Zmaja 47. Kontakt telefon 069- 435 26 86. Njene stručne savete i preporuke objavljivaćemo subotom.
