KIKINDA- Srpski Spartanci, kako su ih zbog njihove hrabrosti nazvali neprijatelju, pripadnici Drugog pešadijskog puka, na čelu sa brigadirom Dragutinom Ristićem, Kikinđanima su slobodu u Velikom ratu doneli, na današnji dan, pre 102 godine.
Dva dana ranije, 18. novembra 1918. godine, po kišovitom i hladnom vremenu, u Veliku Kikindu je ušla prethodnica srpske vojske. Kikinđani su oduševljeno dočekali oslobodioce. Ostalo je upamćeno da se pukovnik Dragutin Ristić, popeo na balkon Gradske kuće i objavio da je Velika Kikinda slobodna.
Od pre dve godine, hol Gradske kuće krasi spomen ploča posvećena pukovniku Dragutinu Ristiću, komadantu pešadijskog puka “Knjaz Mihajlo”. Postavljena je povodom obeležavanja sto godina od oslobođenja Kikinde u Prvom svetskom ratu. Uz spomen kosturnicu na Železničom groblju, ovo je jedino spomen obeležje u gradu koje čuva sećanje na oslobodice Kikinde u Prvom svetskom ratu. Upravo je na ovim mestima danas odata počast srpskim oslobodiocima.
Najpre su na spomen kosturnicu na Železničkom groblju, u vence položili zvaničnici lokalne samouprave, Severnobanatskog okruga, Saveza potomaka ratnika Srbije od 1920. do 1920. godine i Vojske Srbije. U ovoj kosturnici su sahranjeni posmrtni ostaci 184 vojnika.
Tu počivaju srpski dobrovoljci, ali i ratni zarobljenici iz Kraljevine Srbije, Carske Rusije i Kraljevine Rumunije. Istorija je zapisala da je 24 naših sugrađana poginulo boreći se na strani Austrougarske. Venci su položeni i kraj spomen ploče Dragutinu Ristiću u holu Gradske kuće:
– Prisećamo se danas naših heroja. Na ovaj dan je po prvi put u istoriji zvanična srpska vojska ušla u Kikindu i njenim stanovnicima donela dugo očekivanu slobodu. Lokalna samouprava je ovaj datum prepoznala kao jedan od najvažnijih za Kikindu i nalazi se u važećem Statutu grada, kao jedan od gradskih praznika- rekao je Mladen Bogdan, predsednik gradske Skupštine. Istoričar Srđan Sivčev ukazao je da u Kikindu, 18. novembra, po hladnom i kišovitom vremenu, najpre ušla prethodnica srpske vojske:
– Bugari su ovu jedinicu nazvali “Gvozdeni puk”, zbog zalaganja i hrabrosti srpskih vojnika i oficira. Ova jedinica je postigla izuzetne uspehe. Spomenik na ovom mestu je podignut 1935. godine- kazao je Sivčev.
Profesor istorije u penziji, Lazar Demić, ukazao je da je Veliki rat doneo katastrofalna razaranja i ogromen ljudske gubtke. Demić je podvukao da je u odnosu na broj stanovnika, Kikinda dala najviše dobrovoljaca u Prvom svetskom ratu, čak oko 1.700 dobrovoljaca.
(foto, Čedomir Vujanić)
